Można już poznać powód, dla którego tegoroczna, październikowa pokrywa śnieżna na Syberii była znacząco niższa od normy i dopiero w końcu miesiąca ledwie zbliżyła się do średniego zasięgu z wielolecia. Rosyjskie Gismeteo opublikowało mapę anomalii temperatury w październiku 2018 na terytorium Rosji.
Średnia temperatura obliczona na całym terytorium Federacji Rosyjskiej przekroczyła poprzednie rekordowe osiągnięcie ustalone w październiku 1967 r. W dystrykcie syberyjskim i dalekowschodnim był to najcieplejszy październik w historii. W każdym punkcie kraju średnia miesięczna temperatura powietrza była wyższa od normy - na terytorium europejskim o 2°С do 3°С, na Syberii o 3°С do 8°С i na Dalekim Wschodzie o 3°С do 6°С. W Arktyce, na północ od Morza Karskiego (75°N), anomalia średniej miesięcznej temperatury wyniosła +10°С i więcej.
Średnia temperatura października na półkuli północnej powtórzyła rekordowe osiągnięcie (z dokładnością do 0,1°C), ustalone po raz pierwszy w październiku 2015 r. Poza Rosją, duże dodatnie anomalie średniej temperatury miesięcznej odnotowano na Alasce (+ 3°С do 6°C), we wschodniej i centralnej części Europy, Kazachstanu, Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (ponad +2°C).
Są jednak regiony na półkuli północnej gdzie październik okazał się zimniejszy niż zwykle. Jest to przede wszystkim Kanada i znaczna część Stanów Zjednoczonych (anomalie średniej miesięcznej temperatury od -2°С do -4°C), a także niektóre terytoria Chin i Indii oraz północny obszar wodny Oceanu Atlantyckiego.
Dlaczego październikowa pokrywa śnieżna na Syberii jest ważna dla naukowców? To jeden z predykatorów surowości zim. Gdy w październiku pokrywa śnieżna zwiększa swój obszar bardzo szybko, to oznacza, że nadchodząca zima będzie dotkliwa na wschodzie USA, w Europie i w Azji Wschodniej. W tym roku nie zaobserwowano wyjątkowego wzrostu pokrywy śnieżnej na Syberii i już wiadomo, że miało to związek z dodatnimi anomaliami temperatury na tym obszarze.
Spośród wszystkich powierzchni występujących naturalnie na Ziemi, pokrywa śnieżna ma najwyższy współczynnik odbicia światła słonecznego, jak również jest dobrym izolatorem i jak koc zatrzymuje pod sobą ciepło gruntu. Obecność pokrywy śnieżnej prowadzi więc do znacznie niższych temperatur powietrza niż przy jej braku i sprzyja powstawaniu silnego Wyżu Syberyjskiego, mającego wpływ na pogodę również w takich regionach jak Europa czy Ameryka Północna.
Barbara Jakubowska
Autorka bloga „Pogoda z Bajką” jest naukowcem, meteorologiem Centralnego Biura Prognoz Meteorologicznych Zespołu w Białymstoku. Często możemy ją usłyszeć w Polskim Radiu Białystok. Ma także profil na Facebooku, gdzie opisuje zjawiska pogodowe.
6.11.2018