Pierwsze sesje nowo wybranych rad gmin i powiatów oraz sejmików województw zostaną zwołana przez komisarzy wyborczych po 16 listopada. W praktyce - jak wynika z informacji przekazanych PAP przez delegatury Krajowego Biura Wyborczego - będzie to dzień roboczy między 19 i 23 listopada.

Pierwszą sesję do czasu wyboru przewodniczącego rady lub sejmiku prowadzi najstarszy wiekiem radny obecny na sesji. Jednym z pierwszych zadań organów, zaraz po złożeniu ślubowania przez radnych, jest wybór przewodniczącego oraz wiceprzewodniczących. Państwowa Komisja Wyborcza zobowiązała komisarzy wyborczych do uwzględnienia w porządku obrad pierwszej sesji nowo wybranej rady ślubowania wójta (burmistrza). Z tą chwilą następuje objęcie obowiązków przez włodarza.

Rada gminy wybiera ze swego grona przewodniczącego oraz od jednego do trzech wiceprzewodniczących bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. W ten sam sposób rada powiatu wybiera ze swego grona przewodniczącego i jednego lub dwóch wiceprzewodniczących, a sejmik województwa - przewodniczącego oraz nie więcej niż trzech wiceprzewodniczących.

Od początku nowej kadencji samorządy zaczną obowiązywać nowe rozwiązania wprowadzone ustawą o zwiększeniu udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania organów publicznych, która weszła w życie 31 stycznia 2018 r. Nowelizacja wydłużyła kadencję organów samorządu z czterech do pięciu lat, wprowadziła też m.in. obowiązek transmisji obrad.

Głosowania na sesjach rad oraz sejmików mają odbywać się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. Jeśli będzie to niemożliwe z przyczyn technicznych, należy przeprowadzić głosowanie imiennie. Wykazy głosowań trzeba niezwłocznie upublicznić.

Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, a także zarządy powiatów i województw zobowiązani zostali do przedstawiania odpowiednio radzie lub sejmikowi do 31 maja każdego roku corocznego raportu o stanie danej jednostki samorządowej.

W gminach będących miastami na prawach powiatu wprowadzono obowiązek utworzenia budżetu obywatelskiego w wysokości co najmniej 0,5 proc. wydatków gminy zawartych w ostatnim sprawozdaniu z wykonania budżetu.

Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, w gminach do 20 tys. mieszkańców w skład rady wchodzi 15 radnych, w gminach do 50 tys. - 21, a w gminach do 100 tys. – 23. W gminach do 200 tys. mieszkańców zasiada 25 radnych, a następnie po trzech na każde dalsze rozpoczęte 100 tys. mieszkańców, nie więcej jednak niż 45. Na podstawie oddzielnej ustawy Rada m. st. Warszawy liczy 60 radnych.

W skład rady powiatu wchodzą radni w liczbie piętnastu w powiatach liczących do 40 tys. mieszkańców oraz po dwóch na każde kolejne rozpoczęte 20 tys. mieszkańców, ale nie więcej niż dwudziestu dziewięciu radnych.

W skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie trzydziestu w województwach liczących do 2 mln mieszkańców oraz po trzech radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. mieszkańców.

Mateusz Kicka/kurier.pap.pl