Wielki Piątek jest dniem szczególnie wyjątkowym w kalendarzu liturgicznym. Dzisiaj wierni wspominają mękę i śmierć na krzyżu Jezusa. W kościołach nie odprawia się mszy świętych.
Wieczorem w świątyniach odbywają się jedynie nabożeństwa, które różnią się od sprawowanej w innych dniach roku liturgii. Rozpoczynają się w zupełnej ciszy. Kapłani wraz z ministrantami procesyjnie udają się z zakrystii do ołtarza, który pozbawiony jest świec i obrusu. Celebrans w akcie pokuty kładzie się krzyżem na podłodze. W tym czasie wierni klęczą. Gest ten symbolizuje szczególny żal za grzechy i smutek całego Kościoła.
Podobnie jak podczas Niedzieli Palmowej przebiega liturgia słowa. Po czytaniach i psalmie responsoryjnym odczytywany jest z podziałem na role opis męki Chrystusa według świętego Jana.
Nietypowa jest modlitwa powszechna. W Wielki Piątek składa się nie z sześciu, a z dziesięciu wezwań. Najpierw odczytywana jest intencja. Następnie zachowywana jest modlitewna cisza. Dopiero na koniec kapłan wygłasza uroczystą formułę. Tego dnia wierni modlą się za: Kościół, papieża, wszystkie stany Kościoła, katechumenów (osoby dorosłe, które w Wielką Sobotę przyjmą sakrament chrztu świętego), o jedność chrześcijan, za Żydów, niewierzących w Chrystusa, niewierzących w Boga, rządzących państwami, strapionych i cierpiących.
Kulminacyjnym punktem nabożeństwa jest adoracja krzyża. Po wniesieniu go do świątyni celebrans zdejmuje z niego fioletowy materiał, którym był zasłonięty. Czynności tej dokonuje w trzech etapach za każdym razem śpiewając: Oto drzewo krzyża. Wierni odpowiadają na to: Pójdźmy z pokłonem. Następnie krzyż jest adorowany poprzez przyklęknięcie i ucałowanie figury Jezusa. W niektórych kościołach obrzęd ten odbywa się częściowo już po zakończeniu nabożeństwa.
W Wielki Piątek nie dokonuje się konsekracji komunikantów. Mimo to wiernym udzielana jest komunia święta.
Na zakończenie nabożeństwa Najświętszy Sakrament procesyjnie przenoszony jest z ciemnicy do grobu. Pozostanie tam do porannej mszy rezurekcyjnej w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego.
Wielki Piątek jest jednym z dwóch dni w roku, w których katolików obowiązuje ścisły post, czyli tzw. post ilościowy i jakościowy. Zgodnie z prawem kościelnym przestrzegać muszą go wszystkie osoby pomiędzy 18 a 60 rokiem życia. Wierny zjeść może jeden posiłek do syta i dwa skromniejsze. Taki post obowiązuje tylko jeszcze w Środę Popielcową.
(mik)